Vertigo şikayeti için öncelikli olarak başvurulması gereken bölümler Kulak Burun Boğaz (KBB) ve Nöroloji‘dir; hangi bölümün doğru olduğu ise yaşadığınız belirtilerin türüne bağlıdır.
Dünyanızın aniden dönmeye başlaması, zeminin ayağınızın altından kayması gibi hisler son derece kafa karıştırıcı ve endişe vericidir. Acil servise gelen hastalarımda gördüğüm en büyük endişe belirsizliktir. Ancak panik yapmak yerine, bu belirsizliği ortadan kaldırmak ve durumu kontrol altına almak için doğru yerdesiniz.
Vertigo İçin Önce KBB’ye mi, Yoksa Nöroloji’ye mi Gidilir?
Bu, vertigo yaşayan herkesin aklındaki en temel sorudur. Cevabı ise vücudunuzun verdiği ipuçlarında gizlidir. Vertigonun altında yatan nedenler iki ana gruba ayrılır ve bu gruplar farklı uzmanlık alanlarını işaret eder.
Hangi Belirtiler İç Kulak Kaynaklı Vertigoya İşaret Eder?
İç kulak kaynaklı baş dönmeleri en sık görülen vertigo türüdür ve Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanlarının alanına girer. Aşağıdaki belirtiler varsa, ilk durağınız KBB olmalıdır:
- Ani baş hareketleriyle tetiklenme: Yatakta dönerken bir anda tüm oda dönmeye başladıysa, bu BPPV (denge kristallerinin oynaması) olabilir.
- İşitme kaybı ve çınlama: Tek taraflı işitme kaybı, dolgunluk hissi veya kulak çınlaması yaşıyorsanız.
- Bulantı ve kusma: Özellikle ataklar sırasında şiddetli bulantı-kusma görülüyorsa.
Hangi Belirtiler Nörolojik Vertigoyu Düşündürür?
Vertigonuz merkezi sinir sistemi kaynaklıysa, Nöroloji uzmanına başvurmanız gerekir. Aşağıdaki belirtiler nörolojik bir değerlendirmeyi gerektirir:
- Şiddetli ve sürekli baş ağrısı: Ani başlayan ve daha önce yaşamadığınız türde baş ağrısı varsa.
- Migren öyküsü: Zonklayıcı ağrı, ışığa/sese hassasiyet gibi semptomlar eşlik ediyorsa.
- Denge kaybı: Baş dönmesi olmasa da yürüyememe veya dengesizlik hissi devam ediyorsa.
Not: Araştırmalar vertigo vakalarının %80’inin iç kulak kaynaklı (periferik) olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, aşağıdaki “kırmızı bayrak” belirtileri sizde yoksa, ilk durak olarak KBB daha doğru bir tercih olabilir.
Dikkat: Acil Müdahale Gerektiren “Kırmızı Bayrak” Belirtileri
Acil tıp pratiğinde ilk kural, en kötüyü elemektir. Aşağıdaki belirtilerden biri baş dönmesiyle birlikte varsa, zaman kaybetmeden 112‘yi arayın veya en yakın acil servise başvurun:
- Ani başlayan ve şiddetli baş ağrısı (Hayatınızın en kötü baş ağrısı gibi hissediliyorsa)
- Konuşma bozukluğu (Kelimeleri geveleme, peltek konuşma)
- Çift görme veya görme kaybı
- Vücudun bir tarafında uyuşma veya güçsüzlük (Kol, bacak veya yüz)
- Yutkunma güçlüğü
- Bilinç bulanıklığı veya bilinç kaybı
- Yoğun denge kaybı (Desteksiz ayakta duramama)
Güvenli tarafta kalmak için bu belirtileri asla göz ardı etmeyin.
Doktor Randevusuna Gitmeden Önce Hangi Hazırlıkları Yapmalıyım?
Doktorunuza ne kadar net bilgi verirseniz, teşhis süreci o kadar doğru ve hızlı ilerler. Randevu öncesi aşağıdaki “Vertigo Günlüğü”nü hazırlamanız önerilir:
- Tarih/Saat: İlk atak ne zaman başladı?
- Süre: Saniyeler mi sürdü, dakikalar mı?
- Tetikleyici: Hangi hareket/durum atağı başlattı? (Yatakta dönme, ani kalkma vb.)
- Ne Hissettiniz: Dönme, sersemlik, çınlama, mide bulantısı gibi?
Bu basit hazırlık, teşhisin en kritik yapıtaşıdır.
Vertigo Karşısında Kontrolü Ele Almak: Sonraki Adımınız Nedir?
Gördüğünüz gibi, “Vertigoya hangi bölüm bakar?” sorusunun tek bir cevabı yok. Cevap, yaşadığınız belirtilerin detayında saklıdır. Doğru belirtiyi tanımak, doğru doktora ulaşmanın ilk adımıdır.
Bu rehberin amacı, sizi belirsizlikten bilgiye ve yönsüzlükten netliğe taşımaktır.
Unutmayın: En doğru teşhis, sizin kendi deneyiminizi en net şekilde anlatmanızla başlar.
Sıradaki Adım
- Vertigo Teşhisi Nasıl Konur? Sizi Bekleyen Testler ve Süreçler
- En Yaygın Vertigo Türleri ve Tedavi Yöntemleri
Tıbbi Olarak Gözden Geçiren
Dr. Altan Demir
Acil Tıp Uzmanı
