Uyku esnasında nefes alamadığınızı, nefesinizde daralma olduğunu, nefes almanın zorlaştığını, boğulduğunuzu hissedersiniz ve uykunuzdan sıçrarsınız. Bu durum ‘’uyku apnesi ’’ olarak bilinmektedir. Bu rahatsızlıkta apne denilen nefes durmaları yaşanır. Bir çok kişi aynı şikayetlerde bulunmaktadır. Oldukça sık görülen bir rahatsızlık olarak bilinir. Bu gibi şikayetler bazı hastalıklarla ilişkili olabilmektedir. Tabi modern yaşamın insan üzerindeki etkileri de düşünülmelidir.
Uyku vücudumuzun geceleri dinlenmeye çekilmesi, bilincimizin kapanmasıyla birlikte dış dünyadan kopmamızı sağlayan bir dönemdir. Uyku sağlık için şarttır. Günlük uyku saati 7-8 saat olarak belirlenmiş ve normal kabul edilmiştir. Uyku esnasında beynimiz düşünmeye devam eder. Solunum fonksiyonlarımız normal bir şekilde devam eder. Ancak bazı kişilerde kısa süreli veya uzun süreli solunum durması meydana gelebilir uyku esnasında. Uyku apnesi esnasında solunum bir süreliğine durur. Kişi uyandığında solunumunun durduğunu algılayamaz. Yanında uyuyan kişiler tarafından uyandırılarak durumun tespiti sağlanır.
Uykuda Nefes Durması Nedenleri Nelerdir ?
Tüm gün iş hayatı, stres, koşuşturma, yorgunluklar, uyku düzeni bozuklukları da bu tür problemleri beraberinde getirir. Uyku, gün içinde insanın bedenen ve zihinsel olarak dinlenebildiği anlardır. Ancak, biraz önce bahsedilen sebepler önce uykuda horlama şeklinde kendini gösterir. Kişi, şiddetli şekilde horlamaya başlar. Zira, hava yollarında oluşan bir daralma vardır. Vücut bu durum karşısında aşırı çaba harcayıp nefes almaya çalışır. Bu durumda kişinin sıklıkla uykusundan uyanmasına ve rahatsız olmasına yol açar. Horlama ilerleyen dönemlerde solunum zorluğu, nefes alamama gibi rahatsızlıklar ortaya çıkar. Uykuda nefes alamama hastalığı bir çok hastalığı da tetiklediği bilinmektedir. Gece uykudan uyanmaya sebebiyet veren bu sağlık sorununun bir çok nedeni vardır.
Uyku apnesinin birçok nedeni olabilir. Öncelikle kilo ve stresli yaşam biçimi nedenlerin başında gelir. Dengesiz beslenme ve sağlıksız beslenme uykuyu da etkiler. Yatış pozisyonu da oldukça önemlidir. Sırt üzeri yatıldığında apne olasılığı daha yüksektir ve dilin geriye kaçma ihtimali de vardır. Bu yüzden yan yatmak gerekir. Yan yattığımızda solunum yolları daha fazla açık olacağından olası fazla salgılamayı da yutmak imkansızlaşır. Kilo verdikçe apnenin azaldığını fark edeceksiniz kilo sadece uykunuzu değil tüm yaşam biçiminizi etkiler. Yorucu işlerde çalışmak yine aynı şekilde uyku esnasında vücut kendini saldığı için apneye sebep olur. Diğer belirtilerden de bahsedelim. Cinsiyet, yaş, beslenme durumu, solunum hastalıkları, akciğer kanseri, çevresel etmenler gibi nedenler apneye neden olur. Bunların dışında uyku apnesi yetişkinlerde geliştiği gibi yeni doğan bebeklerde de yeni doğan apnesi olarak bilinir. Bebekler uyuduklarında nefes almayı unutarak geçici apneye neden olur.
Solunum Yolu Enfeksiyonları
Solunum yolları enfeksiyonları uykuda nefes alamama problemine neden olmaktadır. Grip, nezle ve benzeri rahatsızlıklarda burun tıkanıklığı, geniz akıntısı gibi durumlar yaşanır. Bunların beraberinde nefes almak daha da güç bir duruma gelir. Eğer, üst solunum yolu enfeksiyonu bronşit ya da benzeri bir rahatsızlığa neden olduysa nefes darlığı daha şiddetli görülür ve daha uzun bir süreye yayılması muhtemeldir.
Kalp Yetmezliği
Kalbin kan pompalama işlevini yerine getirmekte zorlanması, akciğerde damar ağlarının kanla dolması kalp yetersizliği hastalığıdır. Kalp yetersizliği, beraberinde nefes alamama problemini getirir. Özellikle uyku sırasında bu durum tekrarlar.
Astım Hastalığı
Astım hastalarının sıklıkla yaşadığı bir durumdur. Astım hastalığı öksürük, hırıltı, nefeste daralma gibi sorunları ortaya çıkarır. Astımı kontrol altına alınmayanlarda bu durumlar söz konusudur. Kontrol altında olanlar gece daha rahat uyku uyurlar ve bu tür sorunlar yaşamazlar.
Reflü
Reflü, genel tanımı ile yenilen yemekler mideden yemek borusuna doğru kaçar. Reflü bir sindirim sistemi hastalığıdır. Reflünün en önemli belirtilerinden biri nefesi tıkaması durumudur. Reflüsü olanlar nefes alamama ve nefes darlığı sorununu daha fazla yaşarlar.
Panik Atak
Panik atak, psikolojik bir rahatsızlıktır. Karabasanlar, korkunç rüyalar, ter basmaları neticesinde göğüste bir daralma ve nefes alamama durumları ortaya çıkmaktadır. Psikolojik tedavi ile tedavi edilebilir.
Aşırı Stres
Stres hayatımızın çok büyük bir alanında yaşadığımız bir durum. Hayatın içinde her an stres yaşamak mümkün. Özellikle aşırı stres, üzüntü, kederlenme durumlarında bu durumun sıklıkla yaşadığı görülmektedir. Kişinin psikolojik olarak yaşadığı bunalım kişinin nefes almasını güçleştirir.
Koah
Koah, bilindiği gibi amfizem ve kronik bronşiti kapsayan bir hastalık grubudur. Uyku esnasında nefes alamama sorununa yol açmaktadır.
Uyku Apnesi Belirtileri
Uyku apnesi geçiren bir kişi şiddetli öksürükle uyanır. Nefes nefese kalmıştır. Solunumu ise kesik kesiktir. Kişi başkası tarafından uyandırılmış ise bazen morarmalar görülebilir. Yine kişi uyandığında ağız kuruluğu hissi olur. Susama görülür. Uyku apnesi tehlikelidir. Fark edilmediği takdirde uyku esnasında kişi kalp krizi geçirebilir. Emboli oluşabilir. Bu nedenle uyku ve uyanıklık arasında bu belirtileri fark ediyorsak doktora başvurmalıyız.
Uyku apnesinin belirtileri; nefes nefese uyanma, boğulur tarzda öksürük krizleri, morarma, taşikardi, dilin geriye doğru kaçması, uyanılmış durumda iken uykusuz kalmaktan edilen şikayet, halsizlik, yorgun hissetme ve uykuya eğilim gibi belirtilerdir. Bu belirtileri bireylerin uyurken fark etmesi çok zordur. Yanında uyuduğu kişiler tarafından fark edilir ve tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Bu belirtiler bebeklerinizde de aynı şekilde görülür. Tek farkı nefes alamadıkları için dokular daha çabuk etkilenir morarma daha fazla görülür.
Uyku Apnesi Tedavisi
Uyku apnesinin tedavisi hasta hastaneye başvurduktan sonra uyku laboratuvarı diye adlandırdığımız uyku sürecinin takip edilmesine yardımcı olan kameralı ve yataklı odalarda hasta takibi yapılır. Hasta birtakım testlerden geçtikten sonra bu kameralı laboratuvarlara yönlendirilerek gece sakince uyuması sağlanır. Uyku esnasında nefesin durması yani apne gerçekleşmesi yakalanır. Bunun devamında uyku apnesinin görülme sıklığı, görülme süresi, hastanın apneye karşı vermiş olduğu refleksler gözlemlenir. Hastada ileri derecede uyku apnesi tespit edilmiş ise doktor gözetiminde hastaya C-PAP veya B-PAP dediğimiz solunum cihazları önerilir. Hasta yarım saatte bir veya bir saatte bir durumuna göre bu cihazı takarak vücudun oksijenlenmesine yardımcı olur. Eğer uyku apnesi hafif derecede ise hekimler genellikle uzman psikiyatristlere yönlendirerek uyku düzenini kontrol altına almayı amaçlar. Psikiyatrist hekimlerin verdiği ilaçlar neticesinde düzelme ihtimali vardır. Tabi ki bu sizin de düzenli kullanımınıza bağlı olarak gelişebilecek bir durumdur. Bu nedenle bu belirtileri kendinizde fark edip doktorunuzdan gerekli oksijen tedavisini almaya başlamış iseniz tedavi bitene kadar doktorun söylediklerine uyunuz.
