Kahverengi İdrar Nedenleri ve Tedavisi

02.02.2016

İdrar, böbreklerden ürinasyon işlemiyle salgılanır. Üretra vasıtasıyla boşaltılmaktadır. Aslında vücudun atıl durumda bulunan yan bir ürünüdür. Böbreklerin kandan süzdüğü fazla su suda çözünebilen maddeler bu şekilde vücuttan dışarı atılır. Boşaltım sisteminin bir bölümünü oluşturan böbrekler sürekli olarak kanın filtre edilmesini sağlarlar. böbreklerden sonra idrar, idrar kesesinde toplanır. Kastan oluşmuş olan bu yapının genişleme özelliği bulunmaktadır. 600 ml’ye kadar idrar birikebilen bu keseden sonra üretra aracılığıyla idrar dışarı atılır.

İdrar çok farklı renk çeşidinde görülebilmektedir. Parlak sarı idrar B vitamini tüketenlerde görülürken, koyu sarı renge B vitamini içeren gıdaların aşırı tüketimi ve bazı müshillerin kullanımında rastlanır. Çok açık renkli idrar aşırı sıvı yüklenmesi veya böbreğe aşırı sıvı gelmesi durumunda görülürken, pembe-kırmızı olmasına beslenmede aşırı pancar ve böğürtlen tüketilme durumunda rastlanır eğer öyle değilse ciddi bir problem olduğunun göstergesidir. Havucun aşırı tüketiminden, B kompleks vitaminlerin veya bazı antibiyotiklerin kullanımından dolayı turuncu renkte, nadir olarak da mavi gıda boyası içeren gıdaların tüketildiği yada nadir görülen bir genetik hastalık taşıyanlarda ise mavi renkli idrar görülür. Psodomonans bakterisinin sebep olduğu üriner enfeksiyonlarda yeşil, Porfiri adlı genetik hastalığa sahip olanlarda koyu mor, ciddi böbrek iltihaplanmalarında ise kırmızı-pembe renkte idrar görülür. Bu nedenle idrarın rengi sağlık açısından mutlaka kontrol edilmelidir, çeşitli hastalıkların belirtisi olabilir.

İdrarın olması gereken normal rengi sarıdır. Bu rengini urochrome adı verilen pigmentten alan idrar, genellikle yenilen ve içilen ürünlere göre renk değişikliği gösterebilir. Fakat idrarda zaman zaman farklı renklerin görünmesi bazı hastalıkların belirtisi olabilmektedir. İdrarın rengi genellikle böbrekler ve onların çalışmasıyla ilgili sorunlar meydana geldiğinde de değişiklik gösterir. İnsan sağlığına dair birçok ipucuna işaret edebilen idrar rengi kimi zaman tüketilen besinlerle de alakalıdır. Koyu kahverengi idrar genellikle baklagillerin aşırı tüketimi, sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler, sinameki gibi müshiller ve kas gevşetici ilaçların fazla kullanımı durumunda ortaya çıkmaktadır.

Açık sarı veya suya yakın renkli idrar çok sıvı tüketildiğini ve idrar yoğunluğunun en düşük seviyede olduğunu göstermektedir. İdrarın rengi koyulaştıkça daha az sıvı tüketimi gerçekleştiği veya böbreğe az sıvı geldiğini göstermektedir. Kahverengi ve daha koyu renklere dönük görülen idrar rengi ise tüketilen ilaç ve besinlerle alakalı olmasının yanı sıra nefrit adı verilen böbrek iltihabının veya vaskülit adı verilen ciddi ilerleyici böbrek hastalığının, aneminin, karaciğer yada böbrek hastalıklarının belirtisi de olabilmektedir.

Kahverengi İdrar Tanı

Doktora başvurulduktan sonra, doktor tarafında kapsamlı bir değerlendirme yapılmalıdır.

Öncelikle ayrıntılı bir tıbbi geçmiş bilgisi verilmelidir. Sonrasında fiziki muayene ve çeşitli testler yapılmalıdır.
Yapılacak olan idrar tahliliyle altta yatan bir tıbbi durumun varlığı kolayca öğrenilebilir. Bu test idrar içerisinde bulunan bakteriler, bilirubin, kristaller, glikoz, protein, kırmızı kan hücreleri ve beyaz kan hücreleri hakkında bir rapor ortaya çıkarır.
Aynı zamanda idrar rengi ile de berrak, bulutlu ve konsantre olup olmadığı görsel olarak muayene edilir.
Yapılan kimyasal testler bilirubin, kan, ketonlar, proteinler ve glikoz hakkında bilgiler verirken, mikroskobik inceleme bakteri varlığını test eder.
İdrarda bakteri çıkması durumunda sonrasında bu bakterinin tipini belirlemek için test yapılmalıdır.
Ayrıca böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının tehlikede olup olmadığını görmek için de mutlaka, tam bir kan sayımı (CBC) veya kapsamlı metabolik panel testi uygulanır.
Bu doğrultuda yapılacak olan tedavi tıbbi geçmişe, belirtilere ve yapılmış olan tüm testlerin sonuçlarına bağlı olarak uygulanacaktır.

Laboratuvar testleri 3 temel bileşene bağlı olarak sonuç vermektedir.

Görsel olarak idrarın rengi ile birlikte berrak, bulutlu ve konsantre olup olmadığını muayene eder.
Kimyasal testler, vücuttaki bilirubin, kan, ketonlar, proteinler ve glikoz oranları konusunda bilgi verir.
Mikroskopik inceleme bakteri varlığını test eder.

Kahverengi İdrar Nedenleri

Kahverengi idrarın nedeni genellikle baklagillerin aşırı tüketimi, sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler, sinameki gibi müshiller ve kas gevşetici ilaçların fazla kullanımı durumunda veya nefrit adı verilen böbrek iltihabının yada vaskülit adı verilen böbrek hastalığının belirtisi olabilir. Dehidrasyon adı verilen susuz kalma durumu da idrar renginin koyu olmasına neden olmaktadır.

Yiyecekler

Bakla
Ravent bitkisi
Gıda boyalı yiyecekler
Aloe vera

Hastalıklar

Hemolit anemi
İdrar yollarında kanama
Melanom
Nefrit
Zehirlenme
Prostat kanseri
Akciğer hastalıkları
İdrar yolu enfeksiyonu
Porphayria
Hepatit ve siroz gibi karaciğer hastalıkları
Vaskülit
Safra tıkanıklığı
Safra kesesi taşları
Mesane taşları
Talasemi
Porfirilerin
Kan inceltici ilaçların yan etkileri

Dehidrasyon (Susuz Kalma) Belirtileri

Baş dönmesi veya sersemlik
Kuru ağız
Kuru cilt
Baş ağrısı
Susuzluk
Kabızlık

İlaçlar

Klorokin ve primakuin gibi antimateryaller
Furazolidon, metronidazol ve nitrofurantoin gibi anti bakteriyel ilaçlar
Demir takviyeleri
Kemoterapi ilaçları
Akdiken veya sinameki içeren laksatifler
Parkinson için kullanılan Levedopa ilacı
Robaxin
Rifampin
Warfarin (Coumadin)
Fenazopiridin

Kahverengi İdrar Tedavi Yöntemleri

Tedavi için öncelikle tam teşhis konmalıdır. Kahverengi idrara neyin sebep olduğunu bulduktan sonra, tedavi hastalığa yönelik olarak değişiklik göstermektedir. Eğer kahverengi idrar görülmesinin altında başka bir hastalık yatmıyorsa, uygulanabilecek çeşitli diyetler ile kolay bir şeklide tedavisi gerçekleştirilip idrar rengi normale döndürülebilir. Bunlar en basit haliyle;

Bol su içmek gerekmektedir.
Tüketilen besinlerin dengeli olmasına dikkat edilmelidir.
Kullanılan ilaçlara ve kullanım sıklığına oldukça dikkat edilmelidir.
Gün içerisinde fazla kahve tüketilmemelidir.
Uyandıktan sonra önce su içilmelidir.

Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Kimi zaman sadece tüketilen besin ve içeceklerden, kullanılan ilaçlardan dolayı rengi değişen idrar, bazen de vücuttaki bir enfeksiyon yada hastalığın belirtisi olabilir.

Bazı karaciğer ve böbrek bozuklukları ile idrar yolları enfeksiyonları da kahverengi idrar rengine neden olabileceğinden, aynı zamanda idrar rengi ile beraber cilt ve göz sağlığı da takip edilmelidir.
Cilt ve gözlerde sararma meydana geldiğinde bu durum kesinlikle karaciğer problemlerine işarettir,
Ayrıca kötü koku, kan, idrara yaparken yanma acı hissi olduğunda,
Beraberinde kusma ve yüksek ateş görüldüğünde,
Tükettiğiniz yiyecek ve içeceklere, kullandığınız ilaçlara dikkat ettiğiniz halde idrar renginde bir değişiklik olmuyorsa, mutlaka en kısa sürede bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Kahverengi İdrar Nasıl Önlenir?

Bol su içmek

Kahverengi idrar fark edildiği anda ilk olarak vücudun susuz kaldığı düşünülebilir. Bu yüzden öncelikle bol su tüketip dehidratasyonu azaltmak idrar renginin normale dönmesini sağlayabilir. Ayrıca semptomları ve ağrıyı hafifletmek için en iyisi doğal çözümdür. Enfeksiyona neden olan mikroorganizmalar ile birlikte tüm toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasına yardım eder. İdeal olarak günde en az 3 bardak su tüketilmelidir. Eğer idrar renginiz zaman içinde neredeyse açık olacak kadar soluk oluyorsa, bu fazla su içtiğinizi göstermektedir.

Son zamanlarda tüketilen gıdalar

Hastalıklardan önce idrar renginin kahverengi olmasının nedeni baklagillerin aşırı tüketimi olabilir. Yediğiniz gıdalara dikkat etmeniz durumunda zaman içerisinde idrar rengi normale döner. Eğer kahverengi idrar ile birlikte cilt ve gözlerde sararma meydana geldiyse karaciğerdeki bir sağlık problemine işaret olabilir.

Tüketilen ilaçlar

Özellikle son zamanlarda kullanılmakta olan ilaçlar; sıtma ilaçları, bazı antibiyotikler, sinameki gibi müshiller ve kas gevşeticilerin sık kullanımı idrar renginin kahverengiye dönmesine neden olabilir. Bunlara dikkat edilmesi ve kullanımının azaltılması sonucunda zaman içerisinde idrar rengi normale dönebilir.

Isı torbası uygulamak

Isı torbası bazı durumlarda rahatsızlık semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Mesaneye veya kasık bölgesine bir süre ısı yastığı uygulamak ağrıyı ve rahatsızlığı geçici olarak hafifletmeye yardımcı olur. Cilde doğrudan değil, kıyafetin üzerinden ve kısa süreli uygulanmalıdır.

Bol Salatalık yenmelidir

Salatalık içerisinde bol miktarda su bulunmaktadır. Özellikle su içmekte zorlandığınız zamanlarda sisteminize ekstra sıvı almak için tercih edilebilecek bir yoldur. Su içmek ile aynı görevi görmektedir. Vücuda su almanın harika bir yoludur.

Probiyotik içeren ürünler tüketilmelidir

Gıda veya takviyeler yoluyla tüketilen yararlı mikroorganizmalar olan probiyotikler, bağırsaklarda bulunan bakteri dengesinin sağlıklı olmasına yardımcı olurlar. Takviye formu da bulunan probiyotikler, kefir, kimchi, kombucha ve probiyotik yoğurt gibi fermente gıdalarda da bulunmaktadır. Bakteri dengesini sağlayarak enfeksiyon gelişimini önlerler.

İdrar uzun süre tutulmamalıdır

Uzun süre idrar tutmak bakteri oluşumuna yol açmaktadır. Bu yüzden enfeksiyon oluşumuna neden olabilir.

C vitamini alımı yükseltilmelidir

C vitamininin vücudu idrar yolu enfeksiyonlarına karşı koruduğu bilinmektedir. İdrarın asitliğini artırarak, enfeksiyona neden olan bakterileri öldürdüğünden dolayı C vitamini alımı arttırılmalıdır. Gıda takviyesi olarak veya C vitamini bakımından yüksek olan meyve sebzeler düzenli tüketilmelidir. Özellikle kırmızı biber, portakal, greyfurt ve kivi, günlük alınması önerilen miktarda C vitamini içermektedir.

Üroloji uzmanına başvurulmalıdır

Eğer beslenme, su ve ilaçların kontrolü ile düzelmiyorsa, mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır. Bu doğrultuda idrar rengini etkileyen sağlık probleminin tespiti için çeşitli testler yapılabilir. Yapılan testler sonucunda ortaya çıkan soruna yönelik doğru tedavi uygulandığında zaman içerisinde idrar rengi düzelir.

Çeşitli takviye gıdalar alınabilir

D-mannose, karahindiba yaprağı, kızılcık özü, sarımsak özütü içerikli çeşitli gıda takviyeleri kullanılabilir. Anti mikrobiyal ve anti bakteriyel özellikleri olduğu için bakterilerin üremelerini, büyümelerini ve idrar yollarına yapışmalarını engelleyerek vücuttan atılmalarına yardımcı olur.

Çeşitli doğal yöntemler kullanılabilir

Maydanoz kürü gibi evde hazırlanıp, uygulanabilecek çeşitli doğal yöntemler ile idrarın kahverengi olmasına neden olan idrar yolu enfeksiyonunun giderilmesi sağlanabilir.

Fazla kahve tüketilmemelidir

Günlük tüketilen fazla miktarda çay ve kahve diüretik etki yaparak vücuttan daha fazla su atılmasına neden olmaktadır. Bu nedenle sık çay-kahve tüketen kişiler daha bol miktarda su tüketmeli yada çay-kahve miktarını azaltmalıdır.

Kahverengi İdrar Doğal Tedavi Yöntemleri

Limon Suyu

Nasıl Uygulanır?

1 bardak suyun içine limon suyu karıştırılmalıdır.

Nasıl Fayda Sağlar?

Limon suyu idrar miktarını arttırdığından idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelmektedir. İdrar miktarı arttığı için iltihabı hızlı bir şekilde çözülüp vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Maydanoz

Nasıl Uygulanır?

Çiğ olarak, üzerine limon sıkılarak tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Maydanozun idrar söktürücü özelliği olduğundan dolayı idrar yolu enfeksiyonuna oldukça iyi gelmektedir. Vücuttaki iltihabın hızlıca çözülmesini ve atılmasını sağlar. Doğal bir antidiüretik olan maydanoz, idrar sisteminden zararlı mikroorganizmaları uzaklaştırırken, kan dolaşımını da arttırarak iyileşme sürecine yardımcı olur.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Turna Yemişi Çayı

Nasıl Uygulanır?

Kurutulmuş turna yemişi su ile kaynatılarak çay olarak tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Turna yemişi çayının idrar söktürücü özelliği olduğundan idrar yollarına iyi gelmektedir. Böbreklerin çalışmasına yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Böğürtlen Çayı

Nasıl Uygulanır?

Kurutulmuş böğürtlenler su ile kaynatılarak çay olarak demlenebilir.
Soğuduktan sonra içilmeye hazırdır.

Nasıl Fayda Sağlar?

Böğürtlen çayı idrar yollarında rahatlama sağlarken, iltihaplanmanın giderilmesine yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Kızılcık Suyu

Nasıl Uygulanır?

Hazır olarak alınıp tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

İdrar yollarında meydana gelen sorunlar konusunda oldukça tedavi edici olan kızılcık suyu, özellikle idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen besinlerin başındadır. Doğal olarak asidik özelliği olduğu için vücuttaki bakterileri ve mesanede bulunan enfeksiyonların uzaklaşmasına yardım eder. Aynı zamanda kızılcık suyu E. Coli gibi bakterilerin idrar yolunun astarına yapışmasını önleyen doğal bir diüretiktir.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Altın Mühür

Nasıl Uygulanır?

Çay şeklinde demlenerek günlük olarak tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

İdrar yollarında meydana gelen çeşitli rahatsızlıkların bir diğer sebebi de erkeklerde meydana gelen bel soğukluğudur. Bu bitki enfeksiyonun belirtilerini ortadan kaldırırken, iyileşmesine de yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 bardak, düzenli olarak tüketilebilir.

Kişniş Tohumu

Nasıl Uygulanır?

Kişniş tohumu bir bardak suda geceden bekletilmelidir.
Sabah iyice ezilip içerisine şeker eklenerek karıştırıldıktan sonra tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Kişniş tohumu idrar yollarında meydana gelen enfeksiyonların azalmasına yardım ederek, vücuttan tamamen atılmasını sağlar.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Sarımsak

Nasıl Uygulanır?

Yoğurtla karıştırılarak veya sade olarak günde 1 diş tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Anti mikrobiyal özelliklere sahip olan sarımsak, idrar yollarında çeşitli bakterilerin üremesini engeller. Ayrıca üremiş olan bakterilerin de vücuttan atılmasına yardımcı olur.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Karnabahar Kürü

Nasıl Uygulanır?

Karnabahar kaynatılarak suyu ayrılmalıdır.
Soğuduğunda içilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

İdrar yolunda meydana gelen birçok enfeksiyona sebep olan bakterilerin vücuttan uzaklaştırılmasına yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Elma Sirkesi

Nasıl Uygulanır?

1 bardak suyun içerisine birkaç kaşık elma sirkesi eklenip iyice karıştırıldıktan sonra içilebilir. Tadı hoşunuza gitmezse içerisine birkaç damla limon da sıkılabilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Vitamin, enzim, pektin, potasyum ve diğer mineraller bakımından oldukça zengin bir yapıya sahip olan elma sirkesi, idrar yollarında meydana gelen her türlü bakteri ve enfeksiyon ile savaşmaya yardım eder. Çoğalmalarını önler. Bu özelliği ile doğal antibiyotik görevi görmektedir.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 2 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Çay Ağacı Yağı

Nasıl Uygulanır?

Çay ağacı yağı ile karın ve mesane bölgesine masaj yapılarak uygulanabilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Anti bakteriyel özelliği olduğu için oldukça güçlü bir enfeksiyon geçirme özelliği bulunmaktadır. Yanma ve ağrıların hafiflemesine yardımcı olur.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak uygulanabilir.

Karbonat

Nasıl Uygulanır?

1 bardak su içerisine 1 kaşık karbonat eklenip iyice karıştırılarak içilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Ağrılardan kurtulmanıza yardımcı olur. Ayrıca bakterilerin vücuttan daha kolay atılmasını sağlar.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Yaban Mersini

Nasıl Hazırlanır?

Yoğurdun içerisine veya mısır gevreğine rendelenmiş olarak eklenerek yenebilir.
Alternatif olarak suyu da içilerek tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Bakteri engelleyici özelliği olduğu için özellikle idrar yollarında oluşan enfeksiyonları önlemeye yardım eder. Antioksidan özelliği sayesinde bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardım eder. Ayn zamanda sahip olduğu bileşenleri sayesinde bakterileri inhibe etmeye yardımcı olur.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

Kereviz

Malzemeler

Kereviz
Salatalık
Su
Birkaç parça zencefil

Nasıl Uygulanır?

Sebzeler ve zencefil yıkandıktan sonra tüm malzemeler su ile iyice karıştırılmalıdır.

Nasıl Fayda Sağlar?

Zengin A ve E vitaminleri ve demir kaynaklarından olan kereviz, anti mikrobiyal bileşikleri sayesinde bakterileri ortadan kaldırmaya yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa olmak üzere, her gün düzenli olarak tüketilebilir.

Ananas

Nasıl Uygulanır?

Meyve olarak yenebilir veya suyu sıkılarak da tüketilebilir.

Nasıl Fayda Sağlar?

Anti inflamatuar özelliklere sahip bromelain adı verilen bir enzim içeren ananas, idrar yollarında meydana gelen rahatsızlara neden olan bakterileri ortadan kaldırmaya yardım eder.

Ne Sıklıkta Tüketilmelidir?

Günde 1 defa, düzenli olarak tüketilebilir.

C Vitamini

Nasıl Fayda Sağlar?

C vitamini antioksidan özellik içeren ve vücut için çok gerekli bir vitamindir. Mesaneyi asitleştirir ve bakterilerin büyümesini önlemeye yardımcı olur. Bu sayede enfeksiyonların uzak tutulmasını sağlar. Özellikle portakal, guava, ananas, kavun, ahududu, domates, karpuz ve papaya C vitamini bakımında oldukça zengin besinlerdir. Vücuttan enfeksiyonu temizlemeye yardım eder.